De bevalling

Dan is het eindelijk zover: de datum van de bevalling nadert.

Al is een kat maar negen weken in verwachting, het wachten lijkt eindeloos lang te duren. Probeer dit niet al te veel op de aanstaande moeder over te brengen. Houd er wel rekening mee dat de poes heel goed aanvoelt wanneer de verzorger zich druk maakt. Dat zal ongemerkt ook bij haar nerveus gedrag teweeg brengen. En daar heeft niemandiets aan.

Maar als alles goed gaat, zal de poes rond dag 65 een prettig plekje willen zoeken om haar kittens op de wereld te zetten. Heeft u als fokker en verzorger een eigen idee over een prettige plek om te bevallen, dan zult u haar goed in de gaten moeten houden, want de poes zal echt haar eigen plek uitkiezen en dat kan op de vreemdste plaatsen zijn. Wij hebben zelf de ervaring dat ze zelf erg graag in een grote doos willen gaan bevallen. Misschien is dit een tip?

Wat moet er in huis zijn, voordat de bevalling zich aandient?

Telefoonnummer van de dierenarts binnen handbereik en natuurlijk de telefoon dichtbij
Nestboekje, om het hele verloop van de bevalling in te noteren en ook de komende 13 weken in bij te houden
Voldoende (oude) handdoeken, of celstofdoeken, om de kittens lekker droog te wrijven, indien nodig (meestal doet moeder het zelf)
Schaartje en afbinddraad voor de navelstrengen, indien de moeder het kitten niet zelf afnavelt
Digitale keukenweegschaal, die op de gram nauwkeurig weegt
Kunstmelk, in geval er iets mis gaat en de kittens met de hand moeten worden gevoed, of bijgevoerd
Flesje, speentjes, flessen-ragertje zodat het flesje goed gereinigd kan worden (kijk bij www.spat.nl voor de nodige zaken. Zij hebben erg veel op het gebied van verzorging voor de moeder en pasgeboren kittens)
Warmtematje, kruik, of warmtelamp, in geval de moeder niet in staat is om de kittens warm te houden (de kittens kunnen de eerste week zelf hun lichaamstemperatuur nog niet regelen, dus moeten we ze daar indien nodig bij helpen.) Let wel op dat ze niet té warm worden gehouden, want dan kunnen ze te veel vocht verdampen en dat is niet goed.
Een prettige, rustige omgeving, zodat moeder in vol vertrouwen kan gaan bevallen.

Wij hebben gemerkt dat moeder het niet fijn vindt, als er te veel toeschouwers aanwezig zijn. Alleen de persoon die zij het meest vertrouwt zou in de buurt moeten zijn, om de boel in de gaten te houden. Sommige dieren willen liever echt alleen zijn. Dit mag natuurlijk wel, maar probeer toch alles in de gaten te houden, want als er iets mis gaat, wil je niet te laat zijn om in te grijpen.

Het is dus in de eerste plaats van groot belang om een goede band met de poes te hebben, zodat het doen en laten van haar goed begrepen wordt. Houd haar gedrag in de gaten, zonder haar in de weg te lopen, of haar onnodig nerveus te maken. Ga gezellig bij haar zitten, pak een goed boek en leg een horloge op tafel, om regelmatig op te kijken. En houd zo de poes in de gaten. Als het goed is, stelt zij dit ook op prijs en zal zij zich tevreden in haar mandje, doos, kittenkooi of bench neervlijen. Zorg ook voor lekkere hapjes voor haar, want al moeten we er zelf niet aan denken, de poes vindt het heerlijk om tussendoor af en toe een hapje te snacken. Maak dit niet te gek, want we willen haar nu níet aan de diarree hebben! Maar een beetje kwark, of een extra kuipje vis of vlees, zal zij nu zeer op prijs stellen. Ook een beetje druivensuiker in de kwark, of in een schaaltje drinkwater, kan haar wat extra kracht geven. Bovendien is het goed als zij goed drinkt.

Wanneer de bevalling zich aankondigt, gaat de poes zich overdreven veel poetsen. Ze wordt nogal onrustig en zoekt naar fijne plekjes. Haar buik wordt met grote regelmaat erg hard en de poes verliest in veel gevallen een zogenaamde slijmprop. Uiteindelijk zal ze gaan liggen hijgen en aan de persweeën beginnen. Als het water is gebroken, zal het eerste kitten zich meestal binnen een half uur aankondigen.

Als alles goed gaat, zal de poes alles zelf doen en hoeven wij slechts toe te kijken. Het is ook niet handig om te veel te willen doen, want dan zal de poes (en geef haar eens ongelijk?) denken dat zij niets hóeft te doen.

In de meeste gevallen drijft zij keurig haar kittens uit en begint zij zelf haar kleintjes schoon te poetsen, het vlies losscheuren en opeten, de placenta opeten en tijdig stoppen, zodat er een keurig stukje van de navelstreng overblijft. De kittens op hun beurt zullen zelf op zoek gaan naar de tepels.

De kittens zullen met tussenposes van 5 minuten tot soms wel enkele uren geboren worden. Wij houden de poes goed in de gaten, om te zien of zij rustig is. Af en toe voelen we aan de buik, of de kittens nog leven. Als er iets vreemds gebeurt, aarzel dan niet om de dierenarts te bellen. Soms zal deze een pasklaar antwoord hebben, maar het kan goed zijn dat er echt hulp geboden moet worden. Wacht dan niet te lang, want soms is elke minuut kostbaar.

Wanneer is er iets mis?

De poes heeft een harde buik, gaat hijgen, maar verder gebeurt er niets
Er is een kitten zichtbaar, maar het komt niet verder
Er is of zijn al kittens geboren, er is nog leven voelbaar in de buik, maar de poes ligt er rustig bij en maakt verder geen indruk meer dat zij nog kitten's op de wereld gaat zetten
De poes lijkt plotseling slap en futloos
De poes ziet er angstig uit en maakt verder geen aanstalten om verder te gaan met bevallen
De kitten's lijken futloos of willen niet gaan drinken

In bovenstaande gevallen: raadpleeg de dierenarts! Draal niet, want het kan het leven van moeder of kittens redden.

De kittens worden niet uit het vlies gehaald
De kittens worden niet door de moeder afgenaveld

In de twee bovenstaande gevallen kunnen we zelf ingrijpen. Het kan zijn dat de moeder snel achter elkaar kitten's moet werpen, dan heeft ze natuurlijk geen tijd om de al geboren kleintjes droog te poetsen en placenta’s op te eten.Het is trouwens niet handig als moeder te veel placenta’s opeet, want daar kan ze van aan de diarree gaan. Een stuk of drie is genoeg en ook erg goed voor de melkgift, dus best belangrijk om te nuttigen.

Tel goed of er bij elk kitten een placenta meekomt. Er mag er niet één achterblijven. Ook dan móet de dierenarts geraadpleegd worden.

Uit bovenstaande mag duidelijk zijn dat het heel erg belangrijk is om bij de bevalling aanwezig te zijn. Er kan van alles misgaan. Verhalen van: dat kan de kat best alleen, want dat gebeurt in de natuur toch ook, verwijzen wij naar het land der fabelen, want je zult er toch niet aan moeten denken dat moederpoes in barensnood komt te verkeren en er niemand is om haar te helpen!

NB: Dit is natuurlijk geen complete handleiding voor de bevalling van elke poes. Elke bevalling zal anders verlopen. Ik heb hier slechts geprobeerd een voorbeeld te geven en enkele tips op te tekenen.